Jak radzić sobie z zespołem suchego oka? 4 kwietnia 2024
Zespół suchego oka to problem, z którym współcześnie mierzy się wiele osób ze względu na to, że coraz więcej czasu spędzamy, patrząc na ekrany (telewizora, komputera, smartfona) w klimatyzowanych pomieszczeniach, w których dominuje suche powietrze. Powstaje w wyniku niedostatecznego wydzielania łez lub też ich nieprawidłowego składu. Chociaż nasze oczy są wyposażone w naturalny system łzowy, to z powodu warunków środowiskowych może on mieć problem z odpowiednim nawilżeniem gałki ocznej. Nie należy bagatelizować pieczenia, swędzenia czy wrażenie ziarenek piasku w oku. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak radzić sobie z zespołem suchego oka.
W jaki sposób środowisko zewnętrzne wpływa na nasz wzrok?
Środowisko zewnętrzne w znaczący sposób wpływa na nasz wzrok, ponieważ poddaje go działaniu różnorodnych czynników. Do podrażnień oczy może doprowadzić długie przebywanie na zewnątrz podczas słonecznych dni i ekspozycja na światło UV w wyniku braku okularów przeciwsłonecznych. Z kolei silny wiatr i zacinający śnieg działają w sposób mechaniczny na powierzchnię oka – zwiększają ryzyko podrażnienia, przyspieszają parowanie łez – a to może prowadzić do zespołu suchego oka (ZSO). Regularne wystawienie naszego wzroku na działania tych czynników, bez stosowania odpowiedniej ochrony, może powodować zmniejszenie ostrości widzenia, podrażnienia, swędzenia i bólu oczu.
Czym charakteryzuje się zespół suchego oka?
Zespół suchego oka polega na niedostatecznym wytwarzaniem łez, zbyt szybkim parowaniem filmu łzowego z powierzchni oka lub jest wynikiem jego nieodpowiedniego składu. Wystąpienie zespołu suchego oka wpływa na komfort życia i proces widzenia. Problem ten dotyka częściej kobiet niż mężczyzn, a ryzyko jego pojawienia wrasta wraz z wiekiem.
Zdaniem eksperta
W zachowaniu zdrowia oka ważną rolę pełni film łzowy, który jest cienką, ochronną warstwą pokrywającą rogówkę i spojówkę. Jego główne zadania to nawilżanie, odżywienie oraz ochrona przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych, a także zmniejszanie tarcia i wspieranie prawidłowego widzenia. Film łzowy składa się z trzech warstw: lipidowej, wodnej i mucynowej. Jego skład to głównie woda 90%, a pozostałą część stanowią sole mineralne, tłuszcze, białka i mucyna. Film łzowy produkowany przez gruczoł w górnym kąciku oczodołu jest odbudowywany przy każdym mrugnięciu – mówi ekspert: Łukasz Flak z EuroOptyka
Jakie są przyczyny występowania zespołu suchego oka?
Występowanie zespołu suchego oka może mieć różne przyczyny. Bez wątpienia do jego pojawienia się mogą przyczynić się czynniki środowiskowe, takie jak ostre światło, spaliny, pyłki roślinne, kurz w powietrzu oraz praca w klimatyzowanych pomieszczeniach z suchym powietrzem. Powodują one osłabienie filmu łzowego i suchość oczu.
To, w jaki sposób pracujemy i spędzamy czas wolny, ma wpływ na nasz wzrok. Długotrwałe korzystanie z ekranów bez odpowiednich przerw nasila problem z odpowiednim nawilżeniem oczu. Monitory emitują intensywne światło, przez co nasz wzrok musi się bardziej wysilić. Dodatkowo wpatrując się w ekran, rzadziej mrugamy, dlatego oko nie jest odpowiednio chronione i nawilżone przez film łzowy. W okresie letnim suchość oczu może być potęgowana przez działanie ostrego słońca, chlorowanej wody w basenach i noszenie nieodpowiednich okularów przeciwsłonecznych bez filtrów.
O tym, jaki jest wpływ słońca na oczy, przeczytasz w tekście: Jak promienie UV wpływają na wzrok? Wybieramy okulary przeciwsłoneczne z odpowiednim filtrem!
Warto podkreślić, że przyczyną zmęczonych, zaczerwienionych oczu może być równie nieprawidłowo skorygowana wada wzroku. Brak okularów korekcyjnych lub źle dobrane wymuszają nadmierny wysiłek oczu. Do nasilenia suchości oka może prowadzić także: noszenie soczewek kontaktowych, blizny spojówkowe powstałe po zapaleniu spojówki, stosowanie antykoncepcji hormonalnej, palenie papierosów, choroby ogólnoustrojowe.
Jak rozpoznać zespół suchego oka? Objawy
Rozpoznanie zespołu suchego oka opiera się na identyfikacji objawów, które wynikają z niewystarczającej ochrony narządu wzroku przed zewnętrznymi czynnikami szkodliwymi.
Charakterystyczne objawy zespołu suchego oka to:
- zaczerwienienie oczu,
- uczucie piasku pod powieką,
- nadmierne łzawienie,
- pogorszenie widzenia,
- ciągłe uczucie zmęczenia oczu,
- pieczenie i suchość oczu,
- puchnięcie powiek (szczególnie rano),
- nadwrażliwość na światło,
- złe widzenie w nocy,
- bóle głowy w różnych lokalizacjach.
Zdarza się, że ludzie mylą objawy alergii z zespołem suchego oka. Jednak symptomy ZSO mają charakter przewlekły i utrzymują się niezależnie od tego, jaką mamy porę roku. Często nawet nasilają się zimą z powodu przebywania w ogrzewanych pomieszczeniach i spędzania więcej czasu przy ekranach komputera lub telewizora.
Zespół suchego oka – skuteczne sposoby na walkę z dolegliwością
Nieleczony zespół suchego oka może doprowadzić do nawracającego zapalenia spojówek, erozji nabłonka rogówki, powracających jęczmieni i gradówki i nieprawidłowego wzrostu rzęs.
Skuteczna walka z zespołem suchego oka wymaga kompleksowego podejścia, obejmującego zarówno zmiany w życiu codziennym, jak i odpowiednie leczenie. W pierwszej kolejności zaleca się dostosowanie otoczenia w celu zmniejszenia czynników ryzyka, takich jak suchy klimat w pomieszczeniach – tutaj pomocne mogą okazać się nawilżacze powietrza. Należy unikać przebywania w klimatyzowanych miejscach, dbać o higienę snu oraz stosować okulary przeciwsłoneczne, chroniące oczy przed szkodliwym działaniem wiatru i promieniowania UV. Podczas długich godzin pracy przed monitorem zalecane jest robienie krótkich przerwy co około 20-30 minut. Konieczne jest także spożywanie odpowiedniej ilości płynów oraz dbanie o dietę bogatą w kwasy omega-3 i witaminę A, wspierającą zdrowie oczu.
Leczenie zespołu suchego oka
Terapia zespołu suchego oka obejmuje również stosowanie preparatów nawilżających, takich jak sztuczne łzy w formie kropli do oczu, żeli czy emulsji uzupełniających warstwę lipidową filmu łzowego. Leki te zapobiegają nadmiernemu parowaniu łez i łagodzą objawy suchości. Żele nawilżające, zwłaszcza te zawierające kwas hialuronowy, zapewniają długotrwałe nawilżenie i nie wpływają negatywnie na ostrość wzroku. W poważniejszych przypadkach konieczne może być wprowadzenie leczenia przeciwzapalnego czy nawet operacyjnego, w zależności od stopnia zaawansowania problemu.
Przeczytaj nasze wpisy powiązane:
Łukasz Flak
Autor wpisu
Doświadczony optyk i optometrysta, od lat pomagający mieszkańcom Krakowa dbać o wzrok. W Eurooptyce wykonuje bezbłędne badania wzroku, pomaga idealnie dopasować oprawki okularowe, a także dobiera soczewki kontaktowe.