Czym jest różnowzroczność i jak korygować tę wadę? 4 września 2023
Różnowzroczność to wada wzroku, która znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jak sama nazwa wskazuje, schorzenie to polega na znacznej różnicy w ostrości widzenia między jednym okiem, a drugim. Anizometropia, bo tak brzmi medyczna nazwa tej dolegliwości, wymaga rozpoznania i fachowej korekty u profesjonalnego optyka. Na szczęście istnieją sposoby na to, aby wyeliminować tą wadę.
Czym jest różnowzroczność?
Anizometropia, zwana również różnowzrocznością, to wada wzroku, która dotyczy zarówno prawej, jak i lewej gałki ocznej. Mówimy o niej, gdy występują wyraźne różnice między ostrością widzenia oczu. Wyróżniamy cztery warianty różnowzroczności. Są to:
- dalekowzroczność obu oczu o skrajnych mocach;
- krótkowzroczność obu oczu o skrajnych mocach;
- jedno oko dalekowzroczne, a drugie krótkowzroczne;
- różnowzroczność astygmatyczna (każde oko posiada inną moc astygmatyczną).
Zdaniem eksperta
W dużym uproszczeniu oko składa się z siatkówki, rogówki, ciała szklistego i soczewki. Jeśli cały proces widzenia przebiega prawidłowo, w konsekwencji mózg otrzymuje trójwymiarowy, spójny obraz. Różnowzroczność jest wadą, która ten obraz zaburza, co skutkuje sporymi różnicami w widzeniu między lewym a prawym okiem. Schorzenie to może znacznie pogorszyć jakość codziennego funkcjonowania i z pewnością wymaga profesjonalnej diagnozy oraz korekty u optyka – mówi ekspert Łukasz Flak z EuroOptyka.
Jakie wyróżniamy rodzaje różnowzroczności?
Różnowzroczność możemy podzielić na dwa podstawowe rodzaje. Są to:
- anizometria refrakcyjna – mówimy o niej, gdy gałki oczne są tej samej długości, ale widoczna jest różnica w krzywiźnie rogówek, co sprawia, że moce załamania obrazów znacznie różnią się od siebie;
- anizometria osiowa – pojawia się, gdy gałki oczne są innej długości względem siebie.
Jakie są przyczyny różnowzroczności?
Anizometria może być zarówno wadą wrodzoną, jak i nabytą. Specjaliści w dziedzinie optyki wyróżniają kilka przyczyn różnowzroczności, w tym między innymi:
- przedwczesne urodzenie (wada często występuje u wcześniaków);
- różne patologie układu wzrokowego (na przykład stwardnienie jądrowe);
- problemy neurologiczne;
- przebyte choroby lub urazy;
- powikłania po operacjach okulistycznych (na przykład w przypadku zaćmy);
- konsekwencja zeza lub nieleczonych wad refrakcji.
Jakie są objawy anizometropii?
Podstawowym objawem różnowzroczności jest różnica w ostrości widzenia. O anizometropii mówimy, gdy wynosi ona kilka dioptrii. Tak wielka różnica znacznie utrudnia obuoczne widzenie, a czasem je wręcz uniemożliwia. Gałki oczne odczytują obrazy o innej wielkości i intensywności, co sprawia, że mózg nie może ich zinterpretować w prawidłowy sposób. Osoby cierpiące na anizometropię niekiedy nie są wstanie używać obydwóch oczu jednocześnie, ponieważ gałki oczne nie są w równowadze ze sobą. W konsekwencji słabiej pracujące oko przyjmuje funkcję tak zwanego “leniwego oka”, a cały proces widzenia spada na to drugie, które pracuje lepiej. Może to prowadzić nawet do całkowitego niedowidzenia.
Jak rozpoznać różnowzroczność?
Rozpoznanie różnowzroczności wymaga specjalistycznego badania wzroku u profesjonalnego optyka. Przeprowadzane jest oddzielnie dla każdego oka. Specjalista porównuje wielkość obrazów nasiatkówkowych przy pełnej korekcji, biorąc pod uwagę wyniki badania refrakcji. Kolejny etap diagnozy zweryfikuje zrównoważenie akomodacji. Należy dokładnie sprawdzić zdolności oka pod względem akomodacji oraz ostrości wzroku zarówno w pracy jednoocznej, jak i dwuocznej.
W jaki sposób skorygować różnowzroczność?
Korekcja anizometropii to kwestia bardzo indywidualna. Wszelkie decyzje podejmuje specjalista w oparciu o przeprowadzone wcześniej szczegółowe badania i wywiad z pacjentem. Różnowzroczność zwykle wymaga korekcji zarówno prawego, jak i lewego oka. W przypadku anizometropii refrakcyjnej okuliści często proponują osobom dotkniętym tą wadą soczewki kontaktowe, ponieważ zaburzenie to powstaje na rogówce. Innym wyjściem są okulary korekcyjne, do których można wybrać dowolne oprawki (na przykład oprawki Ray Ban lub oprawki Dolce Gabbana). Skorygowanie różnowzroczności jest ważne ze względu na wygodę codziennego funkcjonowania, ale o korekcję tego schorzenia powinni zadbać szczególnie kierowcy pojazdów mechanicznych i pracownicy biurowi. Mogą oni potrzebować specjalnych okularów dla kierowców i okularów do komputera.
Podsumowanie – czy różnowzroczność to poważna wada wzroku?
Tak, anizometropia z pewnością jest poważną wadą wzroku, dodatkowo dość trudną do skorygowania i wymagającą indywidualnej konsultacji. Różnowzroczność utrudnia codzienne życie i funkcjonowanie, a nieleczona może być przyczyną jeszcze poważniejszych schorzeń. Warto udać się do specjalisty, który oceni zaawansowanie wady i wybierze odpowiednią metodę leczenia oraz korekcji.
Łukasz Flak
Autor wpisu
Doświadczony optyk i optometrysta, od lat pomagający mieszkańcom Krakowa dbać o wzrok. W Eurooptyce wykonuje bezbłędne badania wzroku, pomaga idealnie dopasować oprawki okularowe, a także dobiera soczewki kontaktowe.